De saxofoon is een relatief jong instrument in vergelijking met veel andere blaasinstrumenten, maar het heeft een indrukwekkende impact gehad op verschillende muziekgenres, vooral in de 19e en 20e eeuw.
Ontstaan van de saxofoon
De saxofoon werd uitgevonden in 1840 door de Belgische instrumentenmaker Adolphe Sax. Sax was een ambitieuze uitvinder die verschillende experimenten uitvoerde met blaasinstrumenten, en zijn doel was om een instrument te creëren dat de beste eigenschappen van de houten blaasinstrumenten (zoals de klarinet) en de koperblazers (zoals de trompet) combineerde. Het resultaat was de saxofoon, een instrument gemaakt van messing, maar met een riet mondstuk, zoals bij houten blaasinstrumenten.
Adolphe Sax patenteerde de saxofoon in 1846. Hij ontwierp een familie van saxofoons, variërend van de sopranino (de hoogste) tot de bassofoon (de laagste), maar het instrument was aanvankelijk niet zo populair. Sax hoopte dat de saxofoon een aanvulling zou zijn voor militaire orkesten en symfonieorkesten, maar de acceptatie bleef aanvankelijk beperkt.
Geschiedenis en ontwikkeling
De saxofoon werd in eerste instantie niet veel gebruikt in klassieke muziek, ondanks de inspanningen van Adolphe Sax om het instrument populair te maken. In de loop van de tijd werd de saxofoon echter wel steeds belangrijker in verschillende muziekgenres, met name in de 20e eeuw.
In de jaren 1900 werd de saxofoon voornamelijk populair in de muziek van militaire en brass bands. Toch was het vooral in de jazzmuziek dat de saxofoon zijn echte doorbraak beleefde. In de vroege jazztijd, vooral vanaf de jaren ’20, werd de saxofoon een van de dominante instrumenten in de muziek. Beroemde jazzsaxofonisten zoals Sidney Bechet, Johnny Hodges, Lester Young en later Charlie Parker maakten het instrument tot een symbool van de jazzmuziek en gaven het zijn eigen unieke stem binnen het genre.
De saxofoon werd in de 20e eeuw ook belangrijk in de populaire muziek, zowel in bigbands als in latere stijlen als rock en soul. De saxofoon kreeg een prominente rol in de muziek van artiesten zoals Ray Charles, Aretha Franklin en Bruce Springsteen.
Het gebruik van de saxofoon
De saxofoon is tegenwoordig een veelzijdig instrument dat in veel verschillende muziekstijlen wordt gebruikt. Het wordt vaak geassocieerd met jazz en popmuziek, maar het is ook een belangrijk instrument in klassieke muziek, vooral in bepaalde composities voor harmonieorkesten en kamermuziek. De saxofoon is onderdeel van het orkest in werken van componisten als Claude Debussy en Igor Stravinsky.
In de klassieke muziek heeft de saxofoon, ondanks de aanvankelijke weerstand, een plek veroverd. Componisten als Henri Tomasi, Jean-Michel Damase en anderen hebben werken geschreven die speciaal voor de saxofoon zijn, en het instrument wordt regelmatig ingezet in moderne symfonieën en kamermuziek.
In de jazzmuziek is de saxofoon een icoon geworden. Verschillende stijlen, zoals bebop, cool jazz en soul jazz, hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de saxofoon als solo-instrument. Saxofonisten zoals John Coltrane, Stan Getz, Sonny Rollins en Dexter Gordon hebben de saxofoon door de jaren heen geperfectioneerd en hebben het instrument in verschillende richtingen gepusht.